AYDIN - 23.04.2014 15:01 Çaramba
Akdeniz ülkelerinden Türkiye'ye gelen, 2010 ylnda Aydn ve baz ilçelerindeki seralarda görülen tuta kelebei zararls, domates üretimini tehdit ediyor. Gda Tarm ve Hayvanclk l Müdürlüü, bu zararlyla mücadele balatt.
Konuyla ilgili açklama yapan Aydn Gda Tarm ve Hayvanclk l Müdürü Salih Köksal, "tuta absoluta", dier adyla domates güvesinin Türkiye'de ilk defa 2009 ylnda zmir, Çanakkale ve Mula'da görüldüünü, Aydn ise 2010'da merkez, ncirliova, Sultanhisar ve Germencik ilçelerindeki seralarda tespit edildiini belirtti. Tuta kelebeiyle mücadelenin zor olduunu ve ciddi ürün kayplarna yol açtn ifade eden Köksal, “Zararlnn erginleri, yaklak 6–7 mm. boyundadr. Geceleri aktiftirler ve gündüzleri yapraklarn arasnda saklanrlar. Ergin ömrü, ortalama 10 gündür. Yumurtalar yaprak altna, sürgün, sap, gövde ve olgunlamam yeil domates meyvelerinin taç yapraklarna braklr. Zararlnn üreme kapasitesi çok yüksektir. Bir dii, yaam süresi boyunca maksimum 260 adet yumurta brakabilir. Yumurtadan çkan larva, yaprak içine girip galeriler içinde beslendii ve hzl üredii için mücadelesi oldukça zordur. Tuta absoluta ile mücadele yaplmadnda, domateste yüzde 80-100 orannda ürün kayplarna yol açabilmektedir.” dedi.
Domates güvesiyle mücadelede hakknda bilgi veren l Müdürü Köksal, unlar anlatt: "Avrupa ülkelerinde kimyevi, biyoteknik ya da dier yöntemlerin tek bana yeterli olmad, çözümün entegre mücadele olduu belirtilmektedir. Entegre mücadelede, çevre ve insan salna olumsuz etkisi en az olan yöntemlere öncelik verilmektedir. limizde açk alanda domateste Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesi merkez (Gölhisar, ahnal, Kozalakl, Karahayt, Dalama, Gödrenli ve Alanl), Kök (Çiftlik) ve Koçarl (Cincin, Boydere, Çakrbeyli) ilçelerinde 3 bin 500 dekar alanda yürütülmektedir. Bu çalmalar kapsamnda monitör amaçl feromon tuzaklar aslm olup haftada bir kontrol edilmektedir. Tuzaklarda ilk ergin görüldüünde, üretim alannn büyüklüüne göre en az 100 bitki kontrol edilerek zararlnn yumurta ve larvas aranr. 100 bitkiden üçü yumurta ve larvayla bulaksa mücadeleye karar verilerek ilaçlama yaplmas önerilir. laçlamadan be alt gün sonra bitkiler tekrar kontrol edilir, gerekirse ilaçlama tekrarlanabilir. Ayn etken maddeli ilaçlarn arka arkaya kullanlmamas ve faydal böceklerin korunmas önemlidir, çünkü ilimizde yaygn olarak bulunan cyrtopeltis tenuis ve macrolophus spp. erginleri, günde yaklak 100 adet tuta absoluta yumurtas tüketmektedirler. Bu da zararlnn younluunu bask altnda tutmada önem tamaktadr."
Keywords: Aydn, Tuta kelebei mücadele, Gda
OSMAN AKÇAY |
