Arama motoru denince neden ilk akla gelen Google olur? Hani sonra baka motorlar da gelir akla fakat bu nadir olur. Google'nin akllca davran buna sebep. Tabii, ilklerden olmak da önemli bir etken. lk olmak ve kararl bir gidi de önemli. Teknik olanaklar sabrla inceleyip, uygulamak ve yine sabrla beklemek. lk olmak etkeni sonra sonra devreden çkyor ve asl iin, zamann karmza getirdii ihtiyaçlar da iyi okumak olduuna getiriyor onlar. Örnein, imdiki ihtiyaç nedir? Hz. Cevap hz. Ulama hz. Google, altyapsndaki yapay zeka bu hz salyor. Sanrm Google ve dier arama motorlar ilkin, metinleri tarayp bulduklar anahtar kelimelerden bir veritabanna kayt yapan türde bir sistem kullanyorlard. Fakat sonra, öngörüde bulunan yapay zeka kavramn fark ettiler.
imdilik buna öngörüde bulunan sistem denemez. Öngörü, henüz olmayan görmek de demektir. Onlarn kulland yapay zekams ey ise imdilik basit kelime-cümle elemelerini veritabanndan veri çekmek eklinde çalyor. Arama motorunda arama yapan bir insann ne isteyebileceini, daha önceki arama motorlarnn ne istedikleri ile karlatrmak, tam olarak yapay zeka kavramna girmiyor. Fakat yaplan eyler yine de zekay biraz andryor. Yapaylk da olunca iin içinde yapay zekams bir ey diyoruz buna.
Yapay zeka gerçek anlamda ne zaman karmza gelir,-hayatmza girer? diye soracak olursak; benim gözlemlerime göre, farkl gelimeler gibi duran baz gelimeler yava yava ortaya çkmaya baladlar. Ve bunlar bir zaman sonra bir araya geldiklerinde hayatmzn içinde de yer alm olacaklar. RFID etiketleri bile bu olacak olan eyin bir parças mesela. Bir baka gelime(ki epeyi bir zamandr var aslnda): hologram. Hiç ilgisi yokmu gibi durmasna ramen: telegram teknolojisi mesela. Var olu var. Arama motorlarnn da devasa büyüklükteki veri tabanlar da tabii ki mutlaka ie yerayacak. Belki daha aklmza bile gelmeyen gelimeler de bir bütünlüü oluturmak için ortaya çkacaklar.
Yandex bu piyasaya “yeni” saylabilecek kadar yakn bir zamanda girdi. Kim kimi sollar bilemiyorum. Belki de sollamak diye bir ey olmaz. ki büyük yapay zekann sanal dünya savalarna bile denk gelebiliriz.
Tabii,bunlar uç boyutlar. Neden motor denince aklmza Google geliyor? Derken, dünyada baka motorlar da var diyecektim. Hatta hemen hemen her ülke de arama motoru iine girdi, diyebilirim. Yasal zeminde, bir sorun yokmu gibi gözükmesine ramen, zihinlerde bir “Tekel” etkisi var sanki. Bu tekel etkisi bence bir haksz rekabet de douruyor. Zihinsel etkiye reklam dendii için bu duruma kar bir suçlamada bulunmak mümkün deil.
Meseleyi fazla datmadan unu söyleyeyim: iimizi kolaylatran eyler bize hakim de olur kolayca. nsan; elbette kolay yollar arar, dediimizde bu da deminki sözle çelikili bir durum oluturur; hakim olan, kolayc olmad için hakimdir. Kolay yol aramak ve bir hakimlik bir bünyede olamaz m? Felsefi anlama yukardan baktmzda, insan zaten çeliiktir, deriz. Fakat bir de insann kendi çelikisine farkndalkla bakmas diye bir ey de var.
Teolojik anlamda, insann çeliik olmasn, yani çatk olmasn, tek olmamakla da ilikilendirebiliriz. Tek olmak, tek olmamann kart deildir. nsan tek durumlu olsayd, teklik ona atf gibi bile dursa, bu, kendini bütün çplaklyla görmesi anlamna gelirdi. O zaman da skc olurdu her ey. Düünsene, her eyi görüyorsun. Görebilecein baka bir ey yok; o zaman, yaamann da anlam olmazd. Bizim, olup olacamz tek ey veya yer, çeliiklii görmektir.
Google deil konum. Anlatmak isteyip de neyi anlatmak istediini bilmediini fark eder gibi olduunda bir yerden girmek istiyor insan. Bence yine bir ey anlatamadm.
Japonya'da bir tiyatro Kafka'nn Dönüüm eserini farkl bir ekilde sahneye sunmu. Yatakta uyanan bir böcek deil bir robotmu. Herhalde robotun adn da Samsa-X koymulardr.
Ben, Kafka'nn bir yazar deil bir filozof olduunu söylerim her zaman. Paralel bir evreni vardr onun. Kafka günlük hayatnda güleryüzlüdür. Erken yata ölmesi muhtemelen umurunda olmamtr. Cierimizi okumu ve gitmitir.