Türkçe çalmam gerek. Hem de öyle uzunca bir zaman. Bu çalma için ilk etapta 6 ay yetebilir. Yani, baka bir eyle ilgilinmeyeceksin, i hariç, imladan balayacaksn, cümle kurulumlarna kadar ne tür çalma yaplabilecekse yapacaksn.
Ne tür kaynaklar kullanlabilir? Elbette, ilk akla gelen kaynaklar kullanmak gerek. Ek olarak, yabanclara Türkçe öretmek ereiyle baslan kitaplarla da çalmak gerekir. Büyük sözlükler almak gerekir. TDK'nn sözlüünü almtm.
Didim'e geldiim ilk zamanlar...ikinci gündü sanrm, Apollon Tapna'na(Temple of Apollon) gitmitim. Çocukluumdan beridir ders kitaplarnda gördüüm Medusa heykelini de görmek ilginç bir deneyimdi benim için. Tapnan yaknlarndaki hediyelik otantik eya dükkanlarna da bakmtm. Elimde bulunsun diye de Apollon Tapna'yla ilgili bir rehber aramtm. ngilizce, spanyolca, Almanca vd dillerde rehber kitapçklar olmasna ramen Türkçe bir rehber bulamamtm. Dükkan sahiplerinden birine sormutum, neden Türkçe bir rehber yok? diye. Vard, ama satlmad için artk baslmyor, demiti.
Bir topraa sahip olmak demek, o toprakla ilgili bilebilecein her eyi bilmen demektir. Toprak sahibi, derken; sahip olmak deyiminin türlü anlamlar var. Fiziki olarak sahip olmak bu anlamlardan sadece biri. Bilmemek, insann hem kendine hem dolayna sahip olmamas demek. Fiziki olarak yer kaplamak, sadece fiziki olarak yer kaplamaktr. Yüzyllardr yerlerinde duran kaya parçalar da en az bizim kadar sahiptir o zaman. Durularmz ayn oluyor. Sadece durularmz ayn oluyor.
Türkçe çalmam gerek, demitim. Bunun pekçok sebebi var. Günlük hayat içerisinde kendimle ilgili farkettiim ey u: normalde, eskiden bildiim kelimelerin anlamlarn imdiki zamanlarda hatrlayamadm fark ettim. Bu sorun yatlarmda da var. Gençlerde de arlkl olarak var. Sorunun kayna yallk veya bir tür çevresel kaynakl hafza yitimi deil. Kullanmyoruz, o sebeple unutuyoruz. Dilde evrim vardr. Kullanlmayan eyler yiter, gider.
Ortalama 300 kelime hikayesi doru bir hikayedir. Bu, u anlamada geliyor: sen, günlük hayat içerisinde 2000 çeit kelime kullanabilme yetisine sahipsen, bu, ortalama 300 kelime ile konuan insanlarla salkl bir iletiim içerisinde olamayacaksn da demektir. 300'ün dnda kalan her kelimen, her deyimin insanlara uzak bir diyardan yabanc sesler gibi gelecektir. 300'ün dnda kullandn kelimeler insanlara yeteri kadar etki edemeyecek de demektir.
Kelimeler, insanlarn etkileim kanallarnn saysn da artrr; ki bu, kendimizde fark etmediimiz özelliklerimizi de fark etmemize sebep olur. Veya, karmzdaki insana daha geniten bakabilme olanaklar sunar. Geniten bakabilmek, anlamak demektir. Her eye, bir-benzerlik anlamnda bakmak yerine anlamak bizi daha geni anlaylara götürür. Uyum ve gelimeye götürür. Tek bir kelime-deyim bile beyinde-ruhiyatta geni ferah sahalar açar. Skk olmayan sahalarda kavga dögü de fazla olmaz. Herkesin yeri-sahas genitir çünkü.
nsanda iddetin ve ykcln kökenleri diye bir konu açsak, bu 300 kelime hikayesi hemen hemen kimsenin aklna gelmez. 300 kelime, kiinin kendi beynine-anlayna-psikolojisine de farknda olmadan vurduu bir darbedir. Kstl bir alandr. 300 kelimenin kaplad küçük alan, demek geriye kalan sahann ilenmemi, kullanlmam, kapkaranlk kocaman bir saha olmas da demektir. 300 kelime demek, dardaki kocaman dünyay, evreni 300 kelime ile anlamaya çalmak demektir; çünkü bilmediinle anlayamazsn, bildiinle anlarsn. Anlamadndan-anlayla bakamadndan ,korkarsn. Korku, psikolojini ele geçirir. Bu korkular, baka benzer korkularla-insanlarla bir araya gelince, adna “cesaret” denen, aslnda cesaret olmayan toplu hareket ediler oluturur. Bu toplu hareket ediler de çounlukla yokedie döner, farkl kanallar kullanarak. Din veya baka tür sapkn kanallar bu kanallara örnek olarak verilebilir.
Kelimeler, baka kelimelerle balantl olarak kayt edilir. Çocuklukta veya bir dönem sonrasnda çocuklarn okuma alkanl ve ne okuduklar, bu noktada, çok önemlidir. Bir çocuk düünün; kapal bir aile yaps içerisinde. Çocuun, alglad iki dünya vardr: ailesi ve dars. Darda tv-de,okulunda, iyi-kötü de olsa Türkçe bir dünya; içeride ise dini-yabanc dilli, henüz alglamaktan yoksun olduu sonsuz ilahl-baskn bir aile yaps. Bu aile yapsna bir de cemaatik destek geldiinde çocuk aile-tarafn-cemaat tarafn “doru” olarak kabul etmek zorunda kalacaktr. Dilden, bilimden, sanattan, etkileimden uzak, bizim u anki konumuz itibaryla 300 kelimelik bir model-dünyayla biçimlendirilmi olarak dar çkacaktr. 300 kelime, özerk halde, yaltlm bir kültür'ün de kötü bir özetidir. 300 kelimeye Türkçe olmayan kelimeler de dahildir.
Bu noktada hemen unu söyleyeyim: 10-12 yalarna kadar bir çocua yabanc dil öretmek sakncaldr. Bir çocuun bu yalarda bir yabanc dili iyi örenebilir durumda olmas ona yabanc dil öretmemizi gerektirmez. Çocuk bu yalarda ne Arapça'ya ne ngilizce'ye ne de baka bir dile yaklatrlmamaldr.
Bir çocua temelde kendi dilinde, etkileimli bir seçenekler bütünü vermek gerekir. Ki, kendini gelitirebilir bir halde kendi hayatnda yürüyebilsin. Etkileimsiz bir çocuktan ileride her türlü ey olur. Anlamak-sz bir çocuktan ileride her ey olur. Bu balamda, iddetin ve ykcln kökeni dedik, cinayetleri, katliamlar, veya dinci katilleri biraz daha iyi anlayabiliriz. Etkileemiyoruz, birbirimizi göremiyoruz; birbirimizi görememek demek iletiimsizlik demektir. letiimsizlik de cinayet demektir. Her cinayet de fiziksel olarak birini öldürmek anlamn gelmiyor.
300 kelime. Bu 300 kelime çok önemli.
Az kelime, az dil... Salam örülmemi, kendi tabiatyla örülmemi, bir dil yaps duvarlar yaplmam veya zayf örülmü kale surlarna da benzer. nsanda karanlk yönler, bölgeler de vardr. Hem de uçsuz bucaksz. Güdüler, dürtüler... düüncesiz dürtüler... Biz dil surlarn o karanlk taraflarda salamlatmazsak o karanlk sahalardan gelip bizi neyin ele geçireceini dahi bilemeyiz. Bizim surlarmz geçip baka surlara da geçip nereleri ve neleri yakp ykacan bilemeyiz.