Kopya Kadnlar, bir kitap ismi. Bir ara elime geçmiti. Okurum diye bir kenara koymutum. Fakat okumadm. Yakn bir zamanda evde baktm saa sola, kaybolmu. Deniz Spatar'n bir kitab. Daha sonra, kitabn içinde neler vard diye hatrlamaya çaltm. Hatrlayamadm. Internet'ten baktm. Hm, dedim. Yani, konu-eksen itibaryla bakldnda geçmilerini inkar eden kadnlarla ilgili bir kitap. Bu inkar sorununu, sanrm, toplumsal deiimlerin etkileri çerçevesinde, öykülerle ileyen bir kitap.
Kopya kadnlar deyince benim de aklma bir eyler geliyor tabii.
Kadn kimlii üzerine zaman zaman benim de birkaç söz söylediim oluyor: kadn figürünün farkl ekillerde yüceltilerek erkek kimliinin karsna konduu ile ilgili düüncelerim bunlar. Hem insan figürünü parçalam veya insan figüründen uzaklam oluyoruz hem de ek olarak ztl andran bir kartlk-erkek figürü de yaratm oluyoruz, eklinde düünürüm.
Bir yandan kadn figürü yüceltilirken, öte yandan erkek figürünün ztlk olarak olumas her sahada; cinsel hayattan tutun sosyal ilikilere, i ilikilerine kadar ayrmalar oluturuyor. Erkek, ataerkil konumunda zaten hakimken-otoriterken zamana ve ehir hayatna uyum salamakta daha da gecikince, yüceltilen kadn figürü ile çatmalar domas normal. Erkeklerin zaman ve deiime kar daha inceyargl olduu ve deiime daha açk olduklar sanlsa da durum böyle deildir. Çünkü, erkek, ataerkil yapsyla, bask altndaki kadn kadar deiim-özgür olmak istei potansiyeline sahip deildir.
Aslnda maço bir toplum olmadmz söylerim. Ne krsalda ne ilk kasaba-ehir yaantsnda kültür yapsnda ben böyle bir ey görmedim. Köyler dolatm, ehirler dolatm..temellere baktm hep, eskilere, eski iletiim biçimlerine... bugün bildiimiz anlamyla maçoluk, ki kravatl olsak da vardr bu, ite bu bahsettiim kadn figürünün yüceltilmesi sebebiyle karmza çkan bir sorun. Erkek, “deiim” denen ey karsnda baarsz olduunda bunu kabullenmez ve bunu en pratik ve kestirme yol olan maçolua döker. Hangi gelir gurubunda olursa olsun, hangi kültür seviyesinde olursa olsun erkek bu uzlamaz davran modelini mutlaka bir ekilde uygular.
Maçoluk, derken kast ettiim ey sadece ilk akla gelen maço tipi deil. Dinci maço, sosyal maço, i maçoluu, vd. de iin içine giriyor. Yani maçoluk kendini tek ekilde göstermez.
Yüceltilen kadn figürü tarafnda ise öyle bir sorun daha vardr: kadn çalmak ister, ayaklarnn üzerinde durmak ister, gezmek ister, sosyal etkinliklere katlmak ister, türlü türlü giyinmek ister.. fakat bunu, kendince-kendine kurduu kadn figürünü, kendisine kadn figürü sunan güçlerin salad çerçeve ölçüsünde yapabilir. Kadnn bunu sorgulamaya zaman yoktur çünkü zaten çokça zaman boa-bask altnda harcanmtr. Sorgulama için zaman harcamak yerine kendini bu deli aka brakarak, kendine “sunulan” çerçeve çapnca yapabilir. te bu deli ak içinde, sorgulama olmad için çou kadn birbirine benzer, birbirini kopyalar. Her bilinç düzeyinde olur bu kopyalama. Bu tür kopyalamalar her yerde görmeniz mümkündür: Internet'te, günlük hayatta, giyim konusunda, çalma istekleri konusunda, gezmek tozmak konusunda, siyasi sahalarda veya sivil toplum kurulularnda...
Erkekler bir açdan ansldr. Maçoluu seçmek yerine farkl bir yol seçip, bu kadn-erkek sorunlarna “insan” üst bak açsyla bakarak daha etkileimli bir yol seçebilir erkek. Bütüncül bir yaklam.
Kopya kadnlar... Erkekler daha kopyac aslnda. Fakat uzun zamanlardan beri biz erkekler olarak ayn birkaç model dna çkamadmz için, ki bu ayn modelleri kopyaladmz anlamna geliyor, bu açdan baknca kanksanm bir kopyacl da biz yayoruz demektir.