| Aydn’da bilimadamlar, elektromanyetik alanlarn leyleklerin üreme ve geliimine etkilerini aratrmaya balad. Büyük Menderes havzas, Söke ilçesi çevresinde balatlan çalmann ilk aamasnda leyleklerin ve yuvalardaki yumurtalarn says tespit edildi. Bütün yuvalardaki elektrik alan, manyetik alan, elektromanyetik alan ve baz istasyonu etkileri ölçüldü. Her yuvann baz istasyonlarna uzakl, lazerli ölçüm cihazlaryla belirlendi.
Leyleklerle ilgili çalmann ikinci aamasnda, yuvalarda bir kere daha ölçüm yaplacak ve elde edilen bilgiler incelenerek, elektromanyetik alanlarn yumurtadan salam çkan yavru saysna ve yavrularn gelimesine etkileri anlalmaya çallacak. Sonuçlar, hem leylekler hem de insanlarn sal açsndan önemli olacak. Olumsuz etkiler belirlenirse bunlar asgariye indirmek için koruma çalmalar yaplacak.
Aratrmayla ilgili bilgi veren Ekosistemi Koruma ve Doa Sevenler Dernei (EKODOSD) Bakan Bahattin Sürücü, “Leylekler üzerine yaplan bu çalmalar, 7’den 70’e yöre insanlar tarafndan da ilgiyle izlenmekte ve farkndalk olumaktadr. Yöre insanlar, birlikte yaadklar leyleklerin gelilerinden gidilerine kadar geçen süreçleri büyük bir dikkatle izlemekte ve gözlem yapmaktadr. 10 yl önce balattmz izleme ve koruma çalmalar, yöre insanlarnn dikkatlerini leylekler üzerine çekerek, bu canllarn sorunlarna kar büyük hassasiyet oluturmutur. Yöre insanlar, platform haricinde elektrik direklerine yuva yapan leylekleri, yuvalardan yavru ve yumurta düülerini, elektrik çarplmalar vb. gibi sorunlar gözlemleyerek haber vermektedirler. Yaplan çalmalarda leyleklerin çiftlemelerine devam ettikleri, tespit edilen yumurtalarn önümüzdeki günlerde daha da çoalaca görülmektedir.” dedi.
Yumurta saymlarnda ilginç saylarla karlatklarn aktaran Sürücü, "Genellikle 3 ile 5 arasnda çkan yumurta saymlarnda, Gölbent Mahallesi'nde ilk kez 7 yumurtay görünce çok sevinmitik ancak Avar köyündeki bir yuvada 11 yumurtay görünce çok ardk. Bunun ülkemizde bir rekor olduu, hattâ dünyada da bir rekor olabileceini, yapacamz aratrmalardan sonra kesinletireceiz. Leylekler ve insanlar ayn ortamda yaamakta ve ayn sulak alanlardan yararlanmaktadr. Hem insanlarn hem leyleklerin gelecei, bu sulak alanlarn korunmasna ve kirletilmemesine baldr.” dedi.
Söke’nin Gölbent, Serçin, Sarkemer, Avar, Yeilköy ve Karacahayt mahallelerindeki aratrma, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Tabiat Tarihi Uygulama ve Aratrma Merkezi, Tp Fakültesi Halk Sal Ana Bilim Dal Öretim Üyesi ve EKODOSD üyeleri ornitolog Dr. Ortaç Onmu, Doç. Dr. Raika Durusoy ve Doç. Dr. Hür Hassoy tarafndan yapld. |
